زمان تقریبی مطالعه: 36 دقیقه
 

خاندان خاقانی




آل خاقانی، خاندان علمی شیعی در قرن دوازدهم تا اوایل پانزدهم در عراق و ایران می باشند.

فهرست مندرجات

۱ - نسب خاندان خاقانی
۲ - آل‌خاقان در قرن اول
۳ - خاندان علمی
۴ - حسین بن عباس خاقانی
       ۴.۱ - آثار
۵ - مشهورترین فرد آل خاقانی
       ۵.۱ - اساتید علی بن حسین
       ۵.۲ - شاگردان
       ۵.۳ - شخصیت علمی و اخلاقی
       ۵.۴ - آثار
۶ - کتاب رجال ال‌خاقانی
۷ - فرزندان
       ۷.۱ - حسن خاقانی
       ۷.۲ - آثار
       ۷.۳ - محمدخاقانی
       ۷.۴ - آثار
       ۷.۵ - حسین خاقانی
۸ - علی خاقانی
       ۸.۱ - آثار
۹ - آل جویبر
۱۰ - شیخ ذیاب
۱۱ - شیخ شبیر
۱۲ - فرزندان شبیر
۱۳ - محمدطاهر بن حسن
       ۱۳.۱ - آثار
۱۴ - شیخ جلال‌الدین
۱۵ - حبیب آل‌شبیر خاقانی
       ۱۵.۱ - آثار
۱۶ - عیسی خاقانی
       ۱۶.۱ - آثار
۱۷ - محمدطاهر بن عبدالحمید
       ۱۷.۱ - آثار
۱۸ - شیخ علی آل‌شبیر
۱۹ - دودمان سلمان‌
       ۱۹.۱ - عبدالمحسن خاقانی
       ۱۹.۲ - عبدالمنعم خاقانی
       ۱۹.۳ - سلمان خاقانی
              ۱۹.۳.۱ - آثار
۲۰ - فهرست منابع
۲۱ - پانویس
۲۲ - منبع

۱ - نسب خاندان خاقانی


نسب این خاندان به بنوخاقان (بنوخیقان/ بنوخیگان) می‌رسد.
به گفته برخی مورخان، بَنوخاقان از عشایر بزرگ قبیله بنومالک بودند و به نظر برخی دیگر، نسب آنان به قبیله یمنی حِمْیَر می‌رسد.

۲ - آل‌خاقان در قرن اول


تیره‌های بنوخاقان در قرون نخستین هجری در مناطق مختلف سکونت گزیدند، از جمله در نواحی میان ناصِریه و سوق الشیخ در جنوب عراق، اطراف شهر قله و اهواز.
[۱] جعفر بن باقر آل محبوبه، ماضی النجف و حاضرها، ج۲، ص۲۰۰ـ۲۰۱، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.
[۲] ثامر عبدالحسن عامری، موسوعةالعشائرالعراقیة، ج۴، ص۱۵۹ـ۱۶۰، بغداد ۱۹۹۲ـ ۱۹۹۵.
[۳] عباس عزاوی، عشائرالعراق، ج۴، ص۵۸ـ۶۲، بغداد ۱۹۳۷ـ۱۹۵۶، چاپ افست قم ۱۳۷۰ش.


۳ - خاندان علمی


نسب چند خاندان مهم علمی دیگر نیز به بنوخاقان می‌رسد، از جمله آل حولاوی، آل شَرقی در نجف و آل شُبَیر خاقانی در ایران.
[۴] جعفر بن باقر آل محبوبه، ماضی النجف و حاضرها، ج۲، ص۱۷۵، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.
[۵] جعفر بن باقر آل محبوبه، ماضی النجف و حاضرها، ج۲، ص۲۰۰، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.
[۶] جعفر بن باقر آل محبوبه، ماضی النجف و حاضرها، ج۲، ص۳۹۲، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.
[۷] محمدعلی جعفر تمیمی، مشهدالامام و مدینة النجف، ج۳، ص۱۹۰، نجف ۱۳۷۴/۱۹۵۵.


۴ - حسین بن عباس خاقانی


نخستین فرد از خاندان خاقانی، که به نجف مهاجرت کرد و سرسلسله آل خاقانی در آن‌جا به شمار می‌رود، حسین بن عباس خاقانی بود.وی اواخر قرن دوازدهم یا اوایل قرن سیزدهم از خیگانِ غربی (منطقه‌ای در اطراف حلّه ) به نجف رفت و نزد شیخ علی کاشف‌الغطا و شیخ محسن عِفْکاوی درس خواند.وی در ۱۲۹۵ یا حدود ۱۳۰۰ وفات کرد.
[۸] محمد حرزالدین، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، ج۱، ص۲۶۶ـ۲۶۷، قم ۱۴۰۵.
[۹] جعفر بن باقر آل محبوبه، ماضی النجف و حاضرها، ج۲، ص۲۰۱ـ ۲۰۲، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.
[۱۰] محمدعلی جعفر تمیمی، مشهدالامام، ج۳، ص۱۹۰، او، مدینة النجف، نجف ۱۳۷۴/۱۹۵۵.


۴.۱ - آثار


الفوائد الحسینیة فی شرح الاحادیث المشکلة، و شرح شرایع الاسلام محقق حلّی از آثار اوست.
[۱۱] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۳، ص۳۲۱، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
[۱۲] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۶، ص۳۳۲، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
[۱۳] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۶، ص۳۵۵، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    


۵ - مشهورترین فرد آل خاقانی


علی بن حسین بن عباس خاقانی، مشهورترین فرد این خاندان است. علی در حدود ۱۲۴۵ یا ۱۲۵۵ در نجف به دنیا آمد.
[۱۴] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، نقباء البشر فی القرن الرابع عشر، قسم ۴، ص ۱۴۰۵، مشهد، قسم۱ـ۴، ۱۴۰۴.
[۱۵] علی بن حسین خاقانی، رجال الخاقانی، ج۱، ص۲۱، چاپ محمدصادق بحرالعلوم، (نجف ۱۳۸۸/ ۱۹۶۸)، چاپ افست (قم) ۱۴۰۴.


۵.۱ - اساتید علی بن حسین


پس از فراگیری مقدمات علوم دینی نزد پدرش، دروس عالی فقه و اصول را از فقهایی چون شیخ مرتضی انصاری، میرزا محمدحسن شیرازی معروف به میرزای شیرازی، محمدحسین کاظمی و حاج ملاعلی تهرانی آموخت و از برخی از آنان اجازه اجتهاد و روایت گرفت. مدتی نیز در کربلا از محضر شیخ زین‌العابدین مازندرانی بهره برد.

۵.۲ - شاگردان


پسرانش، شیخ حسن و شیخ حسین و نیز محمدحسین کاشف‌الغطا، شیخ آقا بزرگ طهرانی و سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی از او اجازه روایت داشتند.
[۱۶] علی بن حسین خاقانی، رجال الخاقانی، ج۱، ص۲۱ـ۲۵، چاپ محمدصادق بحرالعلوم، (نجف ۱۳۸۸/ ۱۹۶۸)، چاپ افست (قم) ۱۴۰۴.
[۱۷] محمد حرزالدین، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، ج۲، ص۱۲۵ـ۱۲۶، قم ۱۴۰۵.
[۱۸] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، نقباء البشر فی القرن الرابع عشر،قسم ۴، ص ۱۴۰۵ـ ۱۴۰۶، مشهد، قسم۱ـ۴، ۱۴۰۴.
[۱۹] شهاب الدین مرعشی نجفی، الاجازة الکبیرة، ج۱، ص۱۰۲ـ۱۰۳، او، الطریق و المَحَجَّة لثمرة المُهْجَة، اعداد و تنظیم محمد سمامی حائری، قم ۱۴۱۴.


۵.۳ - شخصیت علمی و اخلاقی


شیخ علی خاقانی در نجف حلقه درس تشکیل داد. وی در فقه، اصول، حدیث و رجال تبحر داشت و از مشهورترین علمای نجف بود.
زهد و ورع و حسن معاشرت وی را با مردم بسیار ستوده‌اند.
[۲۰] محمد حرزالدین، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، ج۲، ص۴۱، قم ۱۴۰۵.
[۲۱] محمد حرزالدین، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، ج۲، ص۱۰۲، قم ۱۴۰۵.
[۲۲] محمد حرزالدین، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، ج۲، ص۱۲۵، قم ۱۴۰۵.
[۲۳] محمد حرزالدین، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، ج۲، ص۳۹۳، قم ۱۴۰۵.
[۲۴] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، نقباء البشر فی القرن الرابع عشر، مشهد،قسم ۴، ص ۱۴۰۶ـ۱۴۰۷، قسم۱ـ۴، ۱۴۰۴.
او در ۱۳۳۴ در نجف درگذشت و در صحن حرم امام علی (علیه‌السلام) به خاک سپرده شد.
[۲۵] علی بن حسین خاقانی، رجال الخاقانی، ج۱، ص۲۸، چاپ محمدصادق بحرالعلوم، (نجف ۱۳۸۸/ ۱۹۶۸)، چاپ افست (قم) ۱۴۰۴.
[۲۶] محمد حرزالدین، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، ج۲، ص۱۲۸، قم ۱۴۰۵.


۴.۱ - آثار


از جمله آثار اوست، شرح اللمعةالدمشقیة، ذخیرةالآخرة فی فقه العترة الطاهرة، زادُالمَحْشَر فی شرح‌الباب الحادی عَشَر، رساله‌هایی در فقه و اصول که تقریرات درس استادان اوست و برخی از آن‌ها را به توصیه آنان نگاشته است، رساله عملیه و حاشیه بر چند کتاب فقهی و اصولی.
[۲۷] محمد حرزالدین، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، ج۲، ص۱۲۶ـ۱۲۷، قم ۱۴۰۵.
[۲۸] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۸، ص۱۹۹، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
[۲۹] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۱، ص۲۱۷، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
[۳۰] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۴، ص۴۹، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
[۳۱] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۵، ص۲۰۸، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
[۳۲] علی بن حسین خاقانی، رجال الخاقانی، ج۱، ص۲۸ ـ ۲۹، چاپ محمدصادق بحرالعلوم، (نجف ۱۳۸۸/ ۱۹۶۸)، چاپ افست (قم) ۱۴۰۴.


۶ - کتاب رجال ال‌خاقانی


مشهورترین اثر او رجال ال‌خاقانی، در علم رجال، حاشیه‌ای است بر التَّعلیقَةُ البهبهانیة اثر آقا محمدباقر بهبهانی همراه با اضافاتی بر آن.
این کتاب که از منابع مهم علم رجال به شمار می‌رود، با تحقیق محمدصادق بحرالعلوم و مقدمه نوه‌اش حسین بن حسن خاقانی در ۱۳۸۸/۱۹۶۸ در نجف چاپ شد.
[۳۳] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۶، ص۴۰۴۱، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
[۳۴] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۰، ص۱۳۴، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
[۳۵] کورکیس عواد، معجم المؤلفین العراقیین فی القرنین التاسع عشر و العشرین، ج۲، ص۴۱۸، بغداد ۱۹۶۹.
[۳۶] علی بن حسین خاقانی، رجال الخاقانی، ج۱، ص۱۶ـ۲۰، چاپ محمدصادق بحرالعلوم، (نجف ۱۳۸۸/ ۱۹۶۸)، چاپ افست (قم) ۱۴۰۴.


۷ - فرزندان


دو پسر شیخ علی خاقانی، حسن و حسین نیز از عالمان دینی بودند. شیخ مهدی حرزالدین
[۳۷] محمد حرزالدین، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، قم ۱۴۰۵.
نواده دختری شیخ علی خاقانی است.

۷.۱ - حسن خاقانی


شیخ حسن در ۱۳۰۰ به دنیا آمد. علاوه بر پدرش، نزد شیخ‌الشریعه اصفهانی، آخوند خراسانی و سیدمحمد کاظم طباطبایی یزدی درس خواند و از سیدابوتراب خوانساری و مهدی مازندرانی اجازه روایت دریافت کرد.
[۳۸] جعفر بن باقر آل محبوبه، ماضی النجف و حاضرها، ج۲، ص۲۰۰ـ۲۰۱، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.
[۳۹] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، نقباء البشر فی القرن الرابع عشر،قسم۱، ص۴۲۴، مشهد، قسم۱ـ۴، ۱۴۰۴.
حسن خاقانی در ۱۳۸۱ درگذشت و در کنار پدرش به خاک سپرده شد.

۴.۱ - آثار


از آثار اوست، نجاةالعاملین که رساله عملیه اوست (نجف ۱۹۵۵)، الدُّرَرُالغرویة فی شرح اللمعة الدمشقیة، التحقیقات الحقیقیة فی الاصول العملیة (نجف ۱۳۶۸، ۳ج) و شرح مَعالِم الاصول.
[۴۰] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، نقباء البشر فی القرن الرابع عشر،قسم۱، ص۴۲۴، مشهد، قسم۱ـ۴، ۱۴۰۴.
[۴۱] علی بن حسین خاقانی، رجال الخاقانی، ج۱، ص۳۰ـ۳۱، چاپ محمدصادق بحرالعلوم، (نجف ۱۳۸۸/ ۱۹۶۸)، چاپ افست (قم) ۱۴۰۴.
[۴۲] کورکیس عواد، معجم المؤلفین العراقیین فی القرنین التاسع عشر و العشرین، ج۱، ص۳۱۶ـ۳۱۷، بغداد ۱۹۶۹.


۷.۳ - محمدخاقانی


شیخ محمد، فرزند حسن، در ۱۳۱۵ در نجف متولد شد و نزد پدر خود و دیگر بزرگان نجف درس خواند. او در جریان انقلاب ۱۳۳۸/۱۹۲۰ عراق بسیار فعال بود و در ۱۳۸۵ در نجف وفات کرد و در کنار پدرش به خاک سپرده شد.

۴.۱ - آثار


آثار او عبارتند از، غررالفوائد و ثمرالعوائد، محاسن الفوائد و الدُّرر فی ذکرالقاسم‌ بن موسی بن جعفر.
[۴۳] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۶، ص۴۳، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
[۴۴] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۲۰، ص۱۲۶۱۲۷، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
[۴۵] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۲۶، ص۲۹۸، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
[۴۶] علی بن حسین خاقانی، رجال الخاقانی، ج۱، ص۳۱، چاپ محمدصادق بحرالعلوم، (نجف ۱۳۸۸/ ۱۹۶۸)، چاپ افست (قم) ۱۴۰۴.


۷.۵ - حسین خاقانی


شیخ حسین در ۱۳۰۲ متولد شد. فقه و اصول را نزد پدر و برادرش، علی بن باقر آل جواهری و مرتضی آل کاشف الغطا آموخت.
او در ۱۳۳۶ درگذشت و در یکی از حجره‌های صحن حرم امام علی (علیه‌السلام) به خاک سپرده شد.
[۴۷] جعفر بن باقر آل محبوبه، ماضی النجف و حاضرها، ج۲، ص۲۰۲، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.
[۴۸] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، نقباء البشر فی القرن الرابع عشر، قسم ۴، ص ۱۴۰۷ـ۱۴۰۸، مشهد، قسم۱ـ۴، ۱۴۰۴.


۸ - علی خاقانی


علی خاقانی، نوه دختری شیخ علی خاقانی، از ادیبان معروف این خاندان است. وی فرزند عبدعلی و متولد ۱۳۳۰ بود. او که با ادیبان و شاعران مؤانست و مجالست داشت، در ۱۳۶۵ مجله ادبی ـ اجتماعی البیان را در نجف پایه‌گذاری کرد که انتشار آن چهار سال ادامه یافت. سپس به بغداد رفت و کتاب‌فروشی البیان را بنا نهاد. وی در ۱۳۹۸ وفات کرد.
[۴۹] جعفر بن باقر آل‌محبوبه، ماضی النجف و حاضرها، ج۱، ص۱۸۲، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.
[۵۰] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، نقباء البشر فی القرن الرابع عشر،قسم ۴، ص ۱۴۰۸، مشهد، قسم۱ـ۴، ۱۴۰۴.
[۵۱] محمدهادی امینی، معجم رجال الفکر و الادب فی النجف خلال الف عام، ج۲، ص۴۷۲، (نجف) ۱۴۱۳/۱۹۹۲.


۸.۱ - آثار


از آثار اوست، شعراءالغَرِیّ او النجفیات در شرح احوال شاعران نجف از ابتدای تأسیس این شهر، همراه با مقدم‌های درباره تاریخ نجف (نجف ۱۳۷۳/۱۹۵۴، ۱۲ج)، شعراء کربلا او الحائریات، شعراءالحلّه او البابِلیات (نجف ۱۳۷۰ـ۱۳۷۲، ۵ج)، شعراءالزَّوْراء او البغدادیات، وفیات الرجال، وَحْیُ البیان که مجموعه مقالات ادبی، دینی و اجتماعی اوست و دلیل الاثار المخطوطة فی العراق.
[۵۲] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۸، ص۲۵۶، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
[۵۳] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۰، ص۱۳۶، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
[۵۴] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۴، ص۱۹۳۱۹۴، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
[۵۵] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۲۵، ص۵۸، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
[۵۶] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج ۲۵، ص ۱۲۵، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
[۵۷] محمدهادی امینی، معجم المطبوعات النجفیة، ج۱، ص۲۲۳، منذ دخول الطباعة الی النجف حتی الآن، نجف ۱۳۸۵/۱۹۶۶.
علی خاقانی دیوان اشعار چند تن از شاعران عراق را تصحیح کرد و به چاپ رساند.
[۵۸] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۹، قسم ۲، ص۳۴۲، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
[۵۹] خان‌بابا مشار، فهرست کتاب‌های چاپی عربی، تهران ۱۳۴۴ش.
[۶۰] محمدهادی امینی، معجم المطبوعات النجفیة، ج۱، ص۱۷۳ـ ۱۷۴، منذ دخول الطباعة الی النجف حتی الآن، نجف ۱۳۸۵/۱۹۶۶.
[۶۱] محمدهادی امینی، ج۱، ص۱۷۵، معجم المطبوعات النجفیة، منذ دخول الطباعة الی النجف حتی الآن، نجف ۱۳۸۵/۱۹۶۶.
وی صاحب کتابخانه‌ای غنی از نسخه‌های خطی بود.
[۶۲] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۳، ص۲۲۲ ۲۲۳، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
[۶۳] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۴، ص۱۱۷، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
[۶۴] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۷، ص۱۶۵، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
[۶۵] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۹، ص۵۳، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    


۹ - آل جویبر


یکی از مشهورترین شاخه‌های بنوخاقان، عشیره «آل جویبر» است.

۱۰ - شیخ ذیاب


نخستین شخصی که از این عشیره برای تحصیل علوم دینی از ناحیه سوق الشیخ به نجف رفت، ذَیّاب (زنده در ۱۱۸۰) بود. پدر او محمد آل‌حَرب، فرزند سحاب، بزرگ خاندان آل جویبر به شمار می‌رفت. شیخ ذیاب پس از فراگرفتن فقه و اصول، با همراهی شیخ موسی بَحرانی به منطقه عَمّاره در جنوب عراق سفر کرد و تا پایان عمر در نواحی و روستاهای آن سامان به تبلیغ و ارشاد پرداخت و مدرسه علمی‌های در آن منطقه بنا نهاد.
[۶۶] محمدعلی جعفر تمیمی، مشهدالامام، ج۴، ص۱۹۷ـ۱۹۸، او، مدینة النجف، نجف ۱۳۷۴/۱۹۵۵.
[۶۷] محمدهادی امینی، معجم رجال الفکر و الادب فی النجف خلال الف عام، ج۲، ص۴۶۷ـ۴۶۸، (نجف) ۱۴۱۳/۱۹۹۲.
امینی
[۶۸] محمدهادی امینی، معجم رجال الفکر و الادب فی النجف خلال الف عام، ج۲، ص۴۶۸، (نجف) ۱۴۱۳/۱۹۹۲.
آثاری را به او نسبت داده است.

۱۱ - شیخ شبیر


فزرند ذیاب، شُبَیر، نیز عالمی دینی بود که از عالمان عصر خود، از جمله شیخ جعفر کاشف الغطاء، گواهی اجتهاد داشت. وی پس از اتمام تحصیلات خود در نجف، نزد عشیره خود بازگشت و رهبری امور دینی مردم را برعهده گرفت.
[۶۹] جعفربن باقر آل محبوبه، ماضی النجف و حاضرها، ج۲، ص۴۱۴، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.
[۷۰] محمدعلی جعفر تمیمی، مشهدالامام، ج۴، ص۱۹۸، او، مدینة النجف، نجف ۱۳۷۴/۱۹۵۵.
لسانُ التنّین فی اجوبة مسائل حَفید زین الدین و چند رساله فقهی و کلامی از آثار اوست.
[۷۱] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۸، ص۳۰۱، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
[۷۲] محمدهادی امینی، معجم رجال الفکر و الادب فی النجف خلال الف عام، ج۲، ص۴۶۸، (نجف) ۱۴۱۳/۱۹۹۲.

شیخ شبیر سرسلسله خاندان آل شبير خاقانی است.

۱۲ - فرزندان شبیر


فرزندان او حسن و حسین بودند. پسران حسن، محمدطاهر و حبیب و عیسی از عالمان دینی بودند.

۱۳ - محمدطاهر بن حسن


محمدطاهر در ۱۲۳۹ به دنیا آمد. وی از شاگردان شیخ مرتضی انصاری بود و از او اجازه اجتهاد داشت . سپس در شیراز سکونت گزید و به تدریس و اقامه جمعه پرداخت. او در شیراز ریاست علمی، مرجعیت و مقبولیت عام داشت و به رئیس العلما ملقب بود. وی در ۱۳۲۵ در شیراز درگذشت و در همان شهر به خاک سپرده شد.
[۷۳] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، نقباء البشر فی القرن الرابع عشر،قسم ۳، ص ۹۷۰، مشهد، قسم۱ـ۴، ۱۴۰۴.
[۷۴] محمدعلی جعفر تمیمی، مشهدالامام، ج۴، ص۱۹۹، او، مدینة النجف، نجف ۱۳۷۴/۱۹۵۵.
[۷۵] محمد شریف رازی، گنجینه دانشمندان، ج۵، ص۳۳، تهران ۱۳۵۲ـ ۱۳۵۴ش.


۴.۱ - آثار


از آثار اوست، معارج الانوار فی منازل الابرار و الاشرار (تهران ۱۳۲۶)، شرحی بر لمعه شهید اول و نیز منظوم‌های در فقه.
[۷۶] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۲۱، ص۱۸۰، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
[۷۷] خان‌بابا مشار، فهرست کتاب‌های چاپی عربی، تهران ۱۳۴۴ش.
[۷۸] محمدهادی امینی، معجم رجال الفکر و الادب فی النجف خلال الف عام، ج۲، ص۴۶۸، (نجف) ۱۴۱۳/۱۹۹۲.


۱۴ - شیخ جلال‌الدین


شیخ جلال‌الدین پسر طاهر هم از علما بود. از جمله تألیفات اوست، تفسیر جلالی در نوزده جلد، انوارالهدایة و منورالقلوب و الابصار، به فارسی، در عرفان.
[۷۹] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۲۳، ص۸۵۸۶، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
[۸۰] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۲۳، ص۱۵۳، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    


۱۵ - حبیب آل‌شبیر خاقانی


حبیب آل‌شبیر خاقانی که از استادش، شیخ مرتضی انصاری، اجازه اجتهاد داشت، پس از پایان یافتن تحصیلاتش در نجف، به خرمشهر رفت و به تدریس و افتا پرداخت.

۴.۱ - آثار


تألیفات او عبارت‌اند از، الرسالةالعملیة، خلاصة‌الفقه و چند رساله.
[۸۱] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۷، ص۲۳۱، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
[۸۲] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، نقباء البشر فی القرن الرابع عشر،قسم ۱، ص ۳۵۰، مشهد، قسم۱ـ۴، ۱۴۰۴.
[۸۳] محمدعلی جعفر تمیمی، مشهدالامام، ج۴، ص۱۹۸، او، مدینة النجف، نجف ۱۳۷۴/۱۹۵۵.
[۸۴] محمدهادی امینی، معجم رجال الفکر و الادب فی النجف خلال الف عام، ج۲، ص۴۶۷، (نجف) ۱۴۱۳/۱۹۹۲.

فرزندش شیخ علی به مسلک اخباری گرایش داشت. الحق المبین و الحق المصیب از آثار اوست.
[۸۵] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۷، ص۳۸۳۹، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    


۱۶ - عیسی خاقانی


عیسی خاقانی در ۱۲۵۳ به دنیا آمد.پس از وفات برادرش، شیخ حبیب، عهده‌دار وظایف شرعی و دینی مردم خرمشهر شد و مدرسه علمیه‌ای در آن‌جا بنا نهاد.
عبدالمحسن خاقانی از وی اجازه روایت داشت و سید علوی بن حسین بحرانی از شاگردان او بود. شیخ عیسی در ۱۳۳۷ یا ۱۳۳۹ در خرمشهر درگذشت و پس از او، فرزندش عبدالحمید مرجع امور دینی مردم شد.
[۸۶] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۱، ص۳۰۰۳۰۱، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
[۸۷] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، نقباء البشر فی القرن الرابع عشر،قسم ۴، ص ۱۶۳۸، مشهد، قسم۱ـ۴، ۱۴۰۴.
[۸۸] محمدعلی جعفر تمیمی، مشهدالامام، ج۴، ص۱۹۸ـ۱۹۹، او، مدینة النجف، نجف ۱۳۷۴/۱۹۵۵.
[۸۹] المسلسلات فی الاجازات، محتویة علی اجازات علماء الاسلام فی حق شهاب‌الدین الحسینی المرعشی النجفی، ج۲، ص۲۳۲ـ۲۳۳، جمع‌ها نجله محمود مرعشی، قم، کتابخانه آیت اللّه مرعشی نجفی، ۱۴۱۶.


۴.۱ - آثار


برخی آثار چاپ شده شیخ عیسی خاقانی عبارت‌اند از، الرسالةالعملیة، مناسک الحج و اعمال المدینة، الفرائدالنفیسة درباره وجوب نماز جمعه و نتایج الاخبار در احکام معاملات.
[۹۰] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۱، ص۲۱۷، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
[۹۱] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱، ص۱۴۴، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۹۲] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۲۲، ص۲۷۰، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
[۹۳] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱، ص۴۲، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.


۱۷ - محمدطاهر بن عبدالحمید


فرزند شیخ عبدالحمید، محمدطاهر آل‌شبیر خاقانی، نیز از عالمان بود که در ۱۳۲۸ در خرمشهر به دنیا آمد. پس از گذراندن دوره مقدماتی علوم دینی نزد پدرش، در ۱۳۴۴ به نجف رفت و دروس عالی فقه و اصول را از استادانی چون میرزامحمدحسین نائینی، آقا ضیاءالدین عراقی، سیدابوالحسن اصفهانی و سید عبدالهادی شیرازی فراگرفت و از برخی از آنان اجازه اجتهاد دریافت کرد.
[۹۴] محمدعلی جعفر تمیمی، مشهدالامام، ج۴، ص۱۹۹، او، مدینة النجف، نجف ۱۳۷۴/۱۹۵۵.
[۹۵] شهاب الدین مرعشی نجفی، الاجازة الکبیرة، ج۱، ص۱۹۶ـ ۱۹۷، او، الطریق و المَحَجَّة لثمرة المُهْجَة، اعداد و تنظیم محمد سمامی حائری، قم ۱۴۱۴.
[۹۶] عبدالحسین جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج۳، ص۱۷۱۱، قم ۱۳۸۲ـ۱۳۸۳ش.
فلسفه و حکمت و عرفان را نیز از استادان بزرگ نجف آموخت.
[۹۷] عبدالحسین جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج۳، ص۱۷۱۲، قم ۱۳۸۲ـ۱۳۸۳ش.
وی از آقا ضیاءالدین عراقی و عبدالمحسن خاقانی اجازه روایت گرفت و سیدشهاب الدین مرعشی نجفی از او اجازه روایت داشت.
[۹۸] شهاب الدین مرعشی نجفی، الاجازة الکبیرة، ج۱، ص۱۹۶ـ، او، الطریق و المَحَجَّة لثمرة المُهْجَة، اعداد و تنظیم محمد سمامی حائری، قم ۱۴۱۴.
محمدطاهر خاقانی پس از فوت پدرش، به خرمشهر بازگشت و به تدریس و افتا پرداخت و مقلدانی یافت. وی که در پیروزی انقلاب اسلامی، در خوزستان نقش مهمی داشت به سبب بروز پاره‌ای وقایع سیاسی، در ۱۳۵۸ش به قم رفت و در آن‌جا به تدریس علوم دینی پرداخت. او در ۱۳۶۴ش در قم درگذشت و در صحن حرم حضرت معصومه (سلام اللّه علیها) به خاک سپرده شد.
[۹۹] شهاب‌الدین مرعشی نجفی، الاجازة الکبیرة، ج۱، ص۱۹۷، او، الطریق و المَحَجَّة لثمرة المُهْجَة، اعداد و تنظیم محمد سمامی حائری، قم ۱۴۱۴.
[۱۰۰] محمد شریف رازی، گنجینه دانشمندان، ج۵، ص۳۲، تهران ۱۳۵۲ـ ۱۳۵۴ش.
[۱۰۱] عبدالحسین جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج۳، ص۱۷۱۲ـ۱۷۱۴، قم ۱۳۸۲ـ۱۳۸۳ش.


۴.۱ - آثار


آثار محمدطاهر در فقه و اصول عبارت‌اند از، رسالة الهدی (رساله عملیه)، مناسک الحج (چاپ ۱۳۸۳ در نجف)، شرح مبحث ارث کتاب الحدائق الناضرة شیخ یوسف بحرانی (نجف ۱۳۸۶)، المُحاکِمات بین الکِفایة و الاَعلام الثلاثة، الاصول اللفظیة و العملیّة
[۱۰۲] محمدهادی امینی، معجم المطبوعات النجفیة، ج۱، ص۳۴۱، منذ دخول الطباعة الی النجف حتی الآن، نجف ۱۳۸۵/۱۹۶۶.
[۱۰۳] عبدالهادی فضلی، دروس فی اصول فقه الامامیة، ج۱، ص۴۷، (بیروت) ۱۴۲۰.
[۱۰۴] عبدالحسین جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج۳، ص۱۷۱۳، قم ۱۳۸۲ـ۱۳۸۳ش.
.وی در تفسیر ، فلسفه و حکمت نیز آثاری دارد، از جمله، انوارالوحی فی تفسیر سورةالحمد و الاخلاص ، العقل البَشَری فی تفسیرالقرآن الکریم، المثل الاعلی فی الفلسفة، المُثُل النوریّة فی فن ّالحکمة.
[۱۰۵] عبدالحسین جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج۳، ص۱۷۱۳، قم ۱۳۸۲ـ۱۳۸۳ش.
انوار الوسائل (نجف ۱۳۷۷) و شرح خطبة الصدیقةالزهرا سلام‌الله‌علیها از دیگر آثار اوست.
[۱۰۶] محمدهادی امینی، معجم المطبوعات النجفیة، ج۱، ص۱۰۰، منذ دخول الطباعة الی النجف حتی الآن، نجف ۱۳۸۵/۱۹۶۶.
[۱۰۷] عبدالحسین جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج۳، ص۱۷۱۲ـ۱۷۱۳، قم ۱۳۸۲ـ۱۳۸۳ش.


۱۸ - شیخ علی آل‌شبیر


شیخ علی، تنها پسر حسین آل‌شبیر خاقانی، به سبب داشتن جثه‌ای کوچک وضعیف ملقب به صغیر بود و ازاین‌رو فرزندان او به آل صغیر مشهور شدند.
پسر علی، شیخ حسین صغیر، عالمی باتقوا بود.
[۱۰۸] جعفر بن باقر آل‌محبوبه، ماضی النجف و حاضرها، ج۲، ص۴۱۴، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.
[۱۰۹] محمدعلی جعفر تمیمی، مشهدالامام، ج۴، ص۱۹۹ـ۲۰۰، او، مدینة النجف، نجف ۱۳۷۴/۱۹۵۵.
پسران شیخ حسین، یعنی علی و عبدالزهرا و عبدالحمید، از عالمانی بودند که علاوه بر فراگرفتن علوم دینی در حوزه نجف، در ادبیات نیز متبحر و در سرودن شعر توانا بودند و در محافل و مجالس ادبی نجف فعالانه حضور داشتند. از آن‌ها تألیفاتی در فقه، اصول و ادبیات برجای مانده است.
[۱۱۰] جعفر بن باقر آل‌محبوبه، ماضی النجف و حاضرها، ج۲، ص۴۱۴ـ ۴۱۷، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.
[۱۱۱] محمدعلی جعفر تمیمی، مشهدالامام، ج۴، ص۲۰۳ـ۲۱۲، او، مدینة النجف، نجف ۱۳۷۴/۱۹۵۵.
[۱۱۲] علی خاقانی، شعراءالغری، ج۳، ص۲۵۷ـ ۲۶۱، النجفیات، نجف ۱۳۷۳/۱۹۵۴، چاپ افست قم ۱۴۰۸.
[۱۱۳] علی خاقانی، شعراءالغری، ج۵، ص۳۴۶ـ۳۵۸، النجفیات، نجف ۱۳۷۳/۱۹۵۴، چاپ افست قم ۱۴۰۸.
[۱۱۴] علی خاقانی، شعراءالغری، ج۵، ص۴۱۳ـ۴۱۶، النجفیات، نجف ۱۳۷۳/۱۹۵۴، چاپ افست قم ۱۴۰۸.
[۱۱۵] علی خاقانی، شعراءالغری، ج۶، ص۴۶۷ـ ۵۰۱، النجفیات، نجف ۱۳۷۳/۱۹۵۴، چاپ افست قم ۱۴۰۸.


۱۹ - دودمان سلمان‌


از دودمان سلمان‌ بن محمد آل‌حرب، برادر شیخ ذیاب، نیز عالمانی برخاسته‌اند که به خاقانی شهرت دارند. نوه سلمان، حسین‌ بن علی، فرزندی به نام عبدالمحسن داشت که از علمای بزرگ خرمشهر بود.

۱۹.۱ - عبدالمحسن خاقانی


عبدالمحسن در ۱۲۸۹ در یکی از توابع ناصریه در جنوب عراق به دنیا آمد. وی با از دست دادن پدرش در کودکی، تحت سرپرستی جدّش، شیخ علی خاقانی قرار گرفت. دروس مقدماتی را نزد او و عموی خود، محمد خاقانی، آموخت. سپس به خرمشهر رفت و تحصیلات خود را در مدرسه علمیه شیخ عیسی خاقانی ادامه داد. او از عیسی خاقانی، شیخ الشریعه اصفهانی، میرزا محمدحسین نائینی و سیدابوالحسن اصفهانی اجازه روایت گرفت و سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی از او اجازه روایت داشت.
[۱۱۶] شهاب‌الدین مرعشی نجفی، الاجازة الکبیرة، ج۱، ص۹۰ـ۹۱، او، الطریق و المَحَجَّة لثمرة المُهْجَة، اعداد و تنظیم محمد سمامی حائری، قم ۱۴۱۴.
[۱۱۷] المسلسلات فی الاجازات، محتویة علی اجازات علماء الاسلام فی حق شهاب‌الدین الحسینی المرعشی النجفی، ج۲، ص۲۳۲ـ۲۳۳، جمع‌ها نجله محمود مرعشی، قم، کتابخانه آیت اللّه مرعشی نجفی، ۱۴۱۶.
عبدالمحسن خاقانی پس از وفات عیسی خاقانی در ۱۳۳۷، به مرجعیت رسید. وی که به اخباریان تمایل داشت در ۱۳۴۷ به سبب امر به معروف و نهی از منکر، از جانب حکومت ایران به عراق تبعید شد و پس از ده ماه به خرمشهر بازگشت. او در ۱۳۷۲ در خرمشهر وفات کرد و پس از تشییع با شکوهی در همان‌جا به خاک سپرده شد.
[۱۱۸] شهاب‌الدین مرعشی نجفی، الاجازة الکبیرة، ج۱، ص۹۱، او، الطریق و المَحَجَّة لثمرة المُهْجَة، اعداد و تنظیم محمد سمامی حائری، قم ۱۴۱۴.
[۱۱۹] المسلسلات فی الاجازات، محتویة علی اجازات علماء الاسلام فی حق شهاب‌الدین الحسینی المرعشی النجفی، ج۲، ص۲۳۲ـ۲۳۳، جمع‌ها نجله محمود مرعشی، قم، کتابخانه آیت اللّه مرعشی نجفی، ۱۴۱۶.

خیرالزاد الیوم المعاد (نجف ۱۳۵۷) و چندین رساله فقهی از آثار اوست که بیش‌تر آن‌ها چاپ شده است.
[۱۲۰] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۷، ص۲۸۴، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
[۱۲۱] محمدهادی امینی، معجم المطبوعات النجفیة، ج۱، ص۱۶۱، منذ دخول الطباعة الی النجف حتی الآن، نجف ۱۳۸۵/۱۹۶۶.
[۱۲۲] المسلسلات فی الاجازات، محتویة علی اجازات علماء الاسلام فی حق شهاب‌الدین الحسینی المرعشی النجفی، ج۲، ص۲۳۳، جمع‌ها نجله محمود مرعشی، قم، کتابخانه آیت اللّه مرعشی نجفی، ۱۴۱۶.

دو تن از فرزندان عبدالمحسن خاقانی، عبدالمنعم و سلمان، از عالمان بودند.

۱۹.۲ - عبدالمنعم خاقانی


عبدالمنعم خاقانی در ۱۳۲۷ در نجف به دنیا آمد و در کودکی همراه پدرش راهی خرمشهر شد. سپس برای تحصیل در علوم دینی به نجف بازگشت و نزد محمدجواد بلاغی و آیت اللّه سیدابوالقاسم خویی درس خواند. پس از آن به آبادان رفت و علاوه بر تدریس، عهده‌دار شئون دینی مردم شد. عبدالمنعم خاقانی بعد از آغاز جنگ عراق با ایران، به قم مهاجرت کرد و در ۱۳۶۴ش در همان‌جا درگذشت. دیوان شعر از او بر جای مانده است
[۱۲۳] محمدهادی امینی، معجم رجال الفکر و الادب فی النجف خلال الف عام، ج۲، ص۴۷۴، (نجف) ۱۴۱۳/۱۹۹۲.
[۱۲۴] عبدالحسین جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج۲، ص ۱۰۰۷ـ۱۰۰۸، قم ۱۳۸۲ـ۱۳۸۳ش.


۱۹.۳ - سلمان خاقانی


سلمان خاقانی در ۱۳۳۲ در سوق الشیخ به دنیا آمد. در کودکی همراه پدرش به خرمشهر رفت و در ۱۳۰۵ش راهی نجف شد. دروس مقدماتی را نزد برادرش عبدالمنعم و دروس عالی فقه و اصول و تفسیر و کلام را نزد محمدعلی کاظمینی خراسانی، میرزاباقر زنجانی، محمدجواد بلاغی و آیت‌اللّه سیدابوالقاسم خویی آموخت. وی که در محافل فرهنگی و ادبی نجف فعالانه حضور داشت، در ۱۳۳۳ش به خرمشهر بازگشت و به تصدی امور دینی مردم پرداخت و مقبولیت عام یافت
[۱۲۵] علی خاقانی، شعراءالغری، ج۴، ص۱۶۸ـ۱۷۰، النجفیات، نجف ۱۳۷۳/۱۹۵۴، چاپ افست قم ۱۴۰۸.
[۱۲۶] محمدرضا انصاری، «به یاد آیت اللّه شیخ سلمان خاقانی»، ج۱، ص۴۳، کیهان فرهنگی، سال ۵، ش ۵ (مرداد ۱۳۶۷).
[۱۲۷] عبدالحسین جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج۲، ص۷۶۶ـ۷۶۷، قم ۱۳۸۲ـ۱۳۸۳ش.
. چندی پس از آغاز جنگ عراق با ایران، وی ابتدا به اهواز و سپس به قم مهاجرت کرد. وی در ۱۳۶۶ش درگذشت و در صحن حرم حضرت معصومه (سلام اللّه علیها) به خاک سپرده شد.
[۱۲۸] محمدرضا انصاری، «به یاد آیت اللّه شیخ سلمان خاقانی»، ج۱، ص۴۳، کیهان فرهنگی، سال ۵، ش ۵ (مرداد ۱۳۶۷).
[۱۲۹] عبدالحسین جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج۲، ص۷۶۷ـ ۷۶۸، قم ۱۳۸۲ـ۱۳۸۳ش.

=

۴.۱ - آثار

=
از آثار اوست، طریق المعرفة، بین‌الحق والباطل، السُّنَة و الشیعة فی المیزان، و چند اثر در پاسخگویی به شبهات تفرقه افکن میان مسلمانان.
دیوان شعر او (به عربی ) با ویران شدن کتابخانه‌اش در حمله عراق به خرمشهر، از بین رفت
[۱۳۰] محمد شریف رازی، گنجینه دانشمندان، ج۵، ص۳۲، تهران ۱۳۵۲ـ ۱۳۵۴ش.
[۱۳۱] محمدرضا انصاری، «به یاد آیت اللّه شیخ سلمان خاقانی»، ج۱، ص۴۳، کیهان فرهنگی، سال ۵، ش ۵ (مرداد ۱۳۶۷).
[۱۳۲] عبدالحسین جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج۲، ص ۷۶۷، قم ۱۳۸۲ـ۱۳۸۳ش.
[۱۳۳] علی خاقانی، شعراءالغری، ج۴، ص۱۷۰ـ۱۸۹، النجفیات، نجف ۱۳۷۳/۱۹۵۴، چاپ افست قم ۱۴۰۸.


۲۰ - فهرست منابع


(۱) محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
(۲) محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، نقباء البشر فی القرن الرابع عشر، مشهد، قسم۱ـ۴، ۱۴۰۴.
(۳) جعفربن باقر آل محبوبه، ماضی النجف و حاضرها، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.
(۴) محمدهادی امینی، معجم المطبوعات النجفیة، منذ دخول الطباعة الی النجف حتی الآن، نجف ۱۳۸۵/۱۹۶۶.
(۵) محمدهادی امینی، معجم رجال الفکر و الادب فی النجف خلال الف عام، (نجف) ۱۴۱۳/۱۹۹۲.
(۶) محمدرضا انصاری، «به یاد آیت اللّه شیخ سلمان خاقانی»، کیهان فرهنگی، سال ۵، ش ۵ (مرداد ۱۳۶۷).
(۷) محمدعلی جعفر تمیمی، مشهدالامام، او، مدینة النجف، نجف ۱۳۷۴/۱۹۵۵.
(۸) عبدالحسین جواهرکلام، تربت پاکان قم، قم ۱۳۸۲ـ۱۳۸۳ش.
(۹) محمد حرزالدین، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، قم ۱۴۰۵.
(۱۰) علی خاقانی، شعراءالغری، النجفیات، نجف ۱۳۷۳/۱۹۵۴، چاپ افست قم ۱۴۰۸.
(۱۱) علی بن حسین خاقانی، رجال الخاقانی، چاپ محمدصادق بحرالعلوم، (نجف ۱۳۸۸/ ۱۹۶۸)، چاپ افست (قم) ۱۴۰۴.
(۱۲) محمد شریف رازی، گنجینه دانشمندان، تهران ۱۳۵۲ـ ۱۳۵۴ش.
(۱۳) ثامر عبدالحسن عامری، موسوعةالعشائرالعراقیة، بغداد ۱۹۹۲ـ ۱۹۹۵.
(۱۴) عباس عزاوی، عشائرالعراق، بغداد ۱۹۳۷ـ۱۹۵۶، چاپ افست قم ۱۳۷۰ش.
(۱۶) کورکیس عواد، معجم المؤلفین العراقیین فی القرنین التاسع عشر و العشرین، بغداد ۱۹۶۹.
(۱۷) عبدالهادی فضلی، دروس فی اصول فقه الامامیة، (بیروت) ۱۴۲۰.
(۱۸) شهاب الدین مرعشی نجفی، الاجازة الکبیرة، او، الطریق و المَحَجَّة لثمرة المُهْجَة، اعداد و تنظیم محمد سمامی حائری، قم ۱۴۱۴.
(۱۹) المسلسلات فی الاجازات، محتویة علی اجازات علماء الاسلام فی حق شهابالدین الحسینی المرعشی النجفی، جمع‌ها نجله محمود مرعشی، قم، کتابخانه آیت اللّه مرعشی نجفی، ۱۴۱۶.
(۲۰) خان‌بابا مشار، فهرست کتاب‌های چاپی عربی، تهران ۱۳۴۴ش.

۲۱ - پانویس

 
۱. ↑ جعفر بن باقر آل محبوبه، ماضی النجف و حاضرها، ج۲، ص۲۰۰ـ۲۰۱، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.
۲. ↑ ثامر عبدالحسن عامری، موسوعةالعشائرالعراقیة، ج۴، ص۱۵۹ـ۱۶۰، بغداد ۱۹۹۲ـ ۱۹۹۵.
۳. ↑ عباس عزاوی، عشائرالعراق، ج۴، ص۵۸ـ۶۲، بغداد ۱۹۳۷ـ۱۹۵۶، چاپ افست قم ۱۳۷۰ش.
۴. ↑ جعفر بن باقر آل محبوبه، ماضی النجف و حاضرها، ج۲، ص۱۷۵، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.
۵. ↑ جعفر بن باقر آل محبوبه، ماضی النجف و حاضرها، ج۲، ص۲۰۰، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.
۶. ↑ جعفر بن باقر آل محبوبه، ماضی النجف و حاضرها، ج۲، ص۳۹۲، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.
۷. ↑ محمدعلی جعفر تمیمی، مشهدالامام و مدینة النجف، ج۳، ص۱۹۰، نجف ۱۳۷۴/۱۹۵۵.
۸. ↑ محمد حرزالدین، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، ج۱، ص۲۶۶ـ۲۶۷، قم ۱۴۰۵.
۹. ↑ جعفر بن باقر آل محبوبه، ماضی النجف و حاضرها، ج۲، ص۲۰۱ـ ۲۰۲، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.
۱۰. ↑ محمدعلی جعفر تمیمی، مشهدالامام، ج۳، ص۱۹۰، او، مدینة النجف، نجف ۱۳۷۴/۱۹۵۵.
۱۱. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۳، ص۳۲۱، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
۱۲. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۶، ص۳۳۲، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
۱۳. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۶، ص۳۵۵، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
۱۴. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، نقباء البشر فی القرن الرابع عشر، قسم ۴، ص ۱۴۰۵، مشهد، قسم۱ـ۴، ۱۴۰۴.
۱۵. ↑ علی بن حسین خاقانی، رجال الخاقانی، ج۱، ص۲۱، چاپ محمدصادق بحرالعلوم، (نجف ۱۳۸۸/ ۱۹۶۸)، چاپ افست (قم) ۱۴۰۴.
۱۶. ↑ علی بن حسین خاقانی، رجال الخاقانی، ج۱، ص۲۱ـ۲۵، چاپ محمدصادق بحرالعلوم، (نجف ۱۳۸۸/ ۱۹۶۸)، چاپ افست (قم) ۱۴۰۴.
۱۷. ↑ محمد حرزالدین، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، ج۲، ص۱۲۵ـ۱۲۶، قم ۱۴۰۵.
۱۸. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، نقباء البشر فی القرن الرابع عشر،قسم ۴، ص ۱۴۰۵ـ ۱۴۰۶، مشهد، قسم۱ـ۴، ۱۴۰۴.
۱۹. ↑ شهاب الدین مرعشی نجفی، الاجازة الکبیرة، ج۱، ص۱۰۲ـ۱۰۳، او، الطریق و المَحَجَّة لثمرة المُهْجَة، اعداد و تنظیم محمد سمامی حائری، قم ۱۴۱۴.
۲۰. ↑ محمد حرزالدین، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، ج۲، ص۴۱، قم ۱۴۰۵.
۲۱. ↑ محمد حرزالدین، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، ج۲، ص۱۰۲، قم ۱۴۰۵.
۲۲. ↑ محمد حرزالدین، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، ج۲، ص۱۲۵، قم ۱۴۰۵.
۲۳. ↑ محمد حرزالدین، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، ج۲، ص۳۹۳، قم ۱۴۰۵.
۲۴. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، نقباء البشر فی القرن الرابع عشر، مشهد،قسم ۴، ص ۱۴۰۶ـ۱۴۰۷، قسم۱ـ۴، ۱۴۰۴.
۲۵. ↑ علی بن حسین خاقانی، رجال الخاقانی، ج۱، ص۲۸، چاپ محمدصادق بحرالعلوم، (نجف ۱۳۸۸/ ۱۹۶۸)، چاپ افست (قم) ۱۴۰۴.
۲۶. ↑ محمد حرزالدین، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، ج۲، ص۱۲۸، قم ۱۴۰۵.
۲۷. ↑ محمد حرزالدین، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، ج۲، ص۱۲۶ـ۱۲۷، قم ۱۴۰۵.
۲۸. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۸، ص۱۹۹، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
۲۹. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۱، ص۲۱۷، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
۳۰. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۴، ص۴۹، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
۳۱. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۵، ص۲۰۸، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
۳۲. ↑ علی بن حسین خاقانی، رجال الخاقانی، ج۱، ص۲۸ ـ ۲۹، چاپ محمدصادق بحرالعلوم، (نجف ۱۳۸۸/ ۱۹۶۸)، چاپ افست (قم) ۱۴۰۴.
۳۳. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۶، ص۴۰۴۱، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
۳۴. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۰، ص۱۳۴، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
۳۵. ↑ کورکیس عواد، معجم المؤلفین العراقیین فی القرنین التاسع عشر و العشرین، ج۲، ص۴۱۸، بغداد ۱۹۶۹.
۳۶. ↑ علی بن حسین خاقانی، رجال الخاقانی، ج۱، ص۱۶ـ۲۰، چاپ محمدصادق بحرالعلوم، (نجف ۱۳۸۸/ ۱۹۶۸)، چاپ افست (قم) ۱۴۰۴.
۳۷. ↑ محمد حرزالدین، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، قم ۱۴۰۵.
۳۸. ↑ جعفر بن باقر آل محبوبه، ماضی النجف و حاضرها، ج۲، ص۲۰۰ـ۲۰۱، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.
۳۹. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، نقباء البشر فی القرن الرابع عشر،قسم۱، ص۴۲۴، مشهد، قسم۱ـ۴، ۱۴۰۴.
۴۰. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، نقباء البشر فی القرن الرابع عشر،قسم۱، ص۴۲۴، مشهد، قسم۱ـ۴، ۱۴۰۴.
۴۱. ↑ علی بن حسین خاقانی، رجال الخاقانی، ج۱، ص۳۰ـ۳۱، چاپ محمدصادق بحرالعلوم، (نجف ۱۳۸۸/ ۱۹۶۸)، چاپ افست (قم) ۱۴۰۴.
۴۲. ↑ کورکیس عواد، معجم المؤلفین العراقیین فی القرنین التاسع عشر و العشرین، ج۱، ص۳۱۶ـ۳۱۷، بغداد ۱۹۶۹.
۴۳. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۶، ص۴۳، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
۴۴. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۲۰، ص۱۲۶۱۲۷، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
۴۵. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۲۶، ص۲۹۸، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
۴۶. ↑ علی بن حسین خاقانی، رجال الخاقانی، ج۱، ص۳۱، چاپ محمدصادق بحرالعلوم، (نجف ۱۳۸۸/ ۱۹۶۸)، چاپ افست (قم) ۱۴۰۴.
۴۷. ↑ جعفر بن باقر آل محبوبه، ماضی النجف و حاضرها، ج۲، ص۲۰۲، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.
۴۸. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، نقباء البشر فی القرن الرابع عشر، قسم ۴، ص ۱۴۰۷ـ۱۴۰۸، مشهد، قسم۱ـ۴، ۱۴۰۴.
۴۹. ↑ جعفر بن باقر آل‌محبوبه، ماضی النجف و حاضرها، ج۱، ص۱۸۲، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.
۵۰. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، نقباء البشر فی القرن الرابع عشر،قسم ۴، ص ۱۴۰۸، مشهد، قسم۱ـ۴، ۱۴۰۴.
۵۱. ↑ محمدهادی امینی، معجم رجال الفکر و الادب فی النجف خلال الف عام، ج۲، ص۴۷۲، (نجف) ۱۴۱۳/۱۹۹۲.
۵۲. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۸، ص۲۵۶، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
۵۳. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۰، ص۱۳۶، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
۵۴. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۴، ص۱۹۳۱۹۴، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
۵۵. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۲۵، ص۵۸، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
۵۶. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج ۲۵، ص ۱۲۵، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
۵۷. ↑ محمدهادی امینی، معجم المطبوعات النجفیة، ج۱، ص۲۲۳، منذ دخول الطباعة الی النجف حتی الآن، نجف ۱۳۸۵/۱۹۶۶.
۵۸. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۹، قسم ۲، ص۳۴۲، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
۵۹. ↑ خان‌بابا مشار، فهرست کتاب‌های چاپی عربی، تهران ۱۳۴۴ش.
۶۰. ↑ محمدهادی امینی، معجم المطبوعات النجفیة، ج۱، ص۱۷۳ـ ۱۷۴، منذ دخول الطباعة الی النجف حتی الآن، نجف ۱۳۸۵/۱۹۶۶.
۶۱. ↑ محمدهادی امینی، ج۱، ص۱۷۵، معجم المطبوعات النجفیة، منذ دخول الطباعة الی النجف حتی الآن، نجف ۱۳۸۵/۱۹۶۶.
۶۲. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۳، ص۲۲۲ ۲۲۳، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
۶۳. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۴، ص۱۱۷، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
۶۴. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۷، ص۱۶۵، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
۶۵. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۹، ص۵۳، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
۶۶. ↑ محمدعلی جعفر تمیمی، مشهدالامام، ج۴، ص۱۹۷ـ۱۹۸، او، مدینة النجف، نجف ۱۳۷۴/۱۹۵۵.
۶۷. ↑ محمدهادی امینی، معجم رجال الفکر و الادب فی النجف خلال الف عام، ج۲، ص۴۶۷ـ۴۶۸، (نجف) ۱۴۱۳/۱۹۹۲.
۶۸. ↑ محمدهادی امینی، معجم رجال الفکر و الادب فی النجف خلال الف عام، ج۲، ص۴۶۸، (نجف) ۱۴۱۳/۱۹۹۲.
۶۹. ↑ جعفربن باقر آل محبوبه، ماضی النجف و حاضرها، ج۲، ص۴۱۴، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.
۷۰. ↑ محمدعلی جعفر تمیمی، مشهدالامام، ج۴، ص۱۹۸، او، مدینة النجف، نجف ۱۳۷۴/۱۹۵۵.
۷۱. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۸، ص۳۰۱، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
۷۲. ↑ محمدهادی امینی، معجم رجال الفکر و الادب فی النجف خلال الف عام، ج۲، ص۴۶۸، (نجف) ۱۴۱۳/۱۹۹۲.
۷۳. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، نقباء البشر فی القرن الرابع عشر،قسم ۳، ص ۹۷۰، مشهد، قسم۱ـ۴، ۱۴۰۴.
۷۴. ↑ محمدعلی جعفر تمیمی، مشهدالامام، ج۴، ص۱۹۹، او، مدینة النجف، نجف ۱۳۷۴/۱۹۵۵.
۷۵. ↑ محمد شریف رازی، گنجینه دانشمندان، ج۵، ص۳۳، تهران ۱۳۵۲ـ ۱۳۵۴ش.
۷۶. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۲۱، ص۱۸۰، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
۷۷. ↑ خان‌بابا مشار، فهرست کتاب‌های چاپی عربی، تهران ۱۳۴۴ش.
۷۸. ↑ محمدهادی امینی، معجم رجال الفکر و الادب فی النجف خلال الف عام، ج۲، ص۴۶۸، (نجف) ۱۴۱۳/۱۹۹۲.
۷۹. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۲۳، ص۸۵۸۶، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
۸۰. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۲۳، ص۱۵۳، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
۸۱. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۷، ص۲۳۱، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
۸۲. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، نقباء البشر فی القرن الرابع عشر،قسم ۱، ص ۳۵۰، مشهد، قسم۱ـ۴، ۱۴۰۴.
۸۳. ↑ محمدعلی جعفر تمیمی، مشهدالامام، ج۴، ص۱۹۸، او، مدینة النجف، نجف ۱۳۷۴/۱۹۵۵.
۸۴. ↑ محمدهادی امینی، معجم رجال الفکر و الادب فی النجف خلال الف عام، ج۲، ص۴۶۷، (نجف) ۱۴۱۳/۱۹۹۲.
۸۵. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۷، ص۳۸۳۹، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
۸۶. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۱، ص۳۰۰۳۰۱، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
۸۷. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، نقباء البشر فی القرن الرابع عشر،قسم ۴، ص ۱۶۳۸، مشهد، قسم۱ـ۴، ۱۴۰۴.
۸۸. ↑ محمدعلی جعفر تمیمی، مشهدالامام، ج۴، ص۱۹۸ـ۱۹۹، او، مدینة النجف، نجف ۱۳۷۴/۱۹۵۵.
۸۹. ↑ المسلسلات فی الاجازات، محتویة علی اجازات علماء الاسلام فی حق شهاب‌الدین الحسینی المرعشی النجفی، ج۲، ص۲۳۲ـ۲۳۳، جمع‌ها نجله محمود مرعشی، قم، کتابخانه آیت اللّه مرعشی نجفی، ۱۴۱۶.
۹۰. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۱، ص۲۱۷، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
۹۱. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱، ص۱۴۴، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
۹۲. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۲۲، ص۲۷۰، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
۹۳. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱، ص۴۲، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
۹۴. ↑ محمدعلی جعفر تمیمی، مشهدالامام، ج۴، ص۱۹۹، او، مدینة النجف، نجف ۱۳۷۴/۱۹۵۵.
۹۵. ↑ شهاب الدین مرعشی نجفی، الاجازة الکبیرة، ج۱، ص۱۹۶ـ ۱۹۷، او، الطریق و المَحَجَّة لثمرة المُهْجَة، اعداد و تنظیم محمد سمامی حائری، قم ۱۴۱۴.
۹۶. ↑ عبدالحسین جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج۳، ص۱۷۱۱، قم ۱۳۸۲ـ۱۳۸۳ش.
۹۷. ↑ عبدالحسین جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج۳، ص۱۷۱۲، قم ۱۳۸۲ـ۱۳۸۳ش.
۹۸. ↑ شهاب الدین مرعشی نجفی، الاجازة الکبیرة، ج۱، ص۱۹۶ـ، او، الطریق و المَحَجَّة لثمرة المُهْجَة، اعداد و تنظیم محمد سمامی حائری، قم ۱۴۱۴.
۹۹. ↑ شهاب‌الدین مرعشی نجفی، الاجازة الکبیرة، ج۱، ص۱۹۷، او، الطریق و المَحَجَّة لثمرة المُهْجَة، اعداد و تنظیم محمد سمامی حائری، قم ۱۴۱۴.
۱۰۰. ↑ محمد شریف رازی، گنجینه دانشمندان، ج۵، ص۳۲، تهران ۱۳۵۲ـ ۱۳۵۴ش.
۱۰۱. ↑ عبدالحسین جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج۳، ص۱۷۱۲ـ۱۷۱۴، قم ۱۳۸۲ـ۱۳۸۳ش.
۱۰۲. ↑ محمدهادی امینی، معجم المطبوعات النجفیة، ج۱، ص۳۴۱، منذ دخول الطباعة الی النجف حتی الآن، نجف ۱۳۸۵/۱۹۶۶.
۱۰۳. ↑ عبدالهادی فضلی، دروس فی اصول فقه الامامیة، ج۱، ص۴۷، (بیروت) ۱۴۲۰.
۱۰۴. ↑ عبدالحسین جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج۳، ص۱۷۱۳، قم ۱۳۸۲ـ۱۳۸۳ش.
۱۰۵. ↑ عبدالحسین جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج۳، ص۱۷۱۳، قم ۱۳۸۲ـ۱۳۸۳ش.
۱۰۶. ↑ محمدهادی امینی، معجم المطبوعات النجفیة، ج۱، ص۱۰۰، منذ دخول الطباعة الی النجف حتی الآن، نجف ۱۳۸۵/۱۹۶۶.
۱۰۷. ↑ عبدالحسین جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج۳، ص۱۷۱۲ـ۱۷۱۳، قم ۱۳۸۲ـ۱۳۸۳ش.
۱۰۸. ↑ جعفر بن باقر آل‌محبوبه، ماضی النجف و حاضرها، ج۲، ص۴۱۴، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.
۱۰۹. ↑ محمدعلی جعفر تمیمی، مشهدالامام، ج۴، ص۱۹۹ـ۲۰۰، او، مدینة النجف، نجف ۱۳۷۴/۱۹۵۵.
۱۱۰. ↑ جعفر بن باقر آل‌محبوبه، ماضی النجف و حاضرها، ج۲، ص۴۱۴ـ ۴۱۷، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.
۱۱۱. ↑ محمدعلی جعفر تمیمی، مشهدالامام، ج۴، ص۲۰۳ـ۲۱۲، او، مدینة النجف، نجف ۱۳۷۴/۱۹۵۵.
۱۱۲. ↑ علی خاقانی، شعراءالغری، ج۳، ص۲۵۷ـ ۲۶۱، النجفیات، نجف ۱۳۷۳/۱۹۵۴، چاپ افست قم ۱۴۰۸.
۱۱۳. ↑ علی خاقانی، شعراءالغری، ج۵، ص۳۴۶ـ۳۵۸، النجفیات، نجف ۱۳۷۳/۱۹۵۴، چاپ افست قم ۱۴۰۸.
۱۱۴. ↑ علی خاقانی، شعراءالغری، ج۵، ص۴۱۳ـ۴۱۶، النجفیات، نجف ۱۳۷۳/۱۹۵۴، چاپ افست قم ۱۴۰۸.
۱۱۵. ↑ علی خاقانی، شعراءالغری، ج۶، ص۴۶۷ـ ۵۰۱، النجفیات، نجف ۱۳۷۳/۱۹۵۴، چاپ افست قم ۱۴۰۸.
۱۱۶. ↑ شهاب‌الدین مرعشی نجفی، الاجازة الکبیرة، ج۱، ص۹۰ـ۹۱، او، الطریق و المَحَجَّة لثمرة المُهْجَة، اعداد و تنظیم محمد سمامی حائری، قم ۱۴۱۴.
۱۱۷. ↑ المسلسلات فی الاجازات، محتویة علی اجازات علماء الاسلام فی حق شهاب‌الدین الحسینی المرعشی النجفی، ج۲، ص۲۳۲ـ۲۳۳، جمع‌ها نجله محمود مرعشی، قم، کتابخانه آیت اللّه مرعشی نجفی، ۱۴۱۶.
۱۱۸. ↑ شهاب‌الدین مرعشی نجفی، الاجازة الکبیرة، ج۱، ص۹۱، او، الطریق و المَحَجَّة لثمرة المُهْجَة، اعداد و تنظیم محمد سمامی حائری، قم ۱۴۱۴.
۱۱۹. ↑ المسلسلات فی الاجازات، محتویة علی اجازات علماء الاسلام فی حق شهاب‌الدین الحسینی المرعشی النجفی، ج۲، ص۲۳۲ـ۲۳۳، جمع‌ها نجله محمود مرعشی، قم، کتابخانه آیت اللّه مرعشی نجفی، ۱۴۱۶.
۱۲۰. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۷، ص۲۸۴، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
۱۲۱. ↑ محمدهادی امینی، معجم المطبوعات النجفیة، ج۱، ص۱۶۱، منذ دخول الطباعة الی النجف حتی الآن، نجف ۱۳۸۵/۱۹۶۶.
۱۲۲. ↑ المسلسلات فی الاجازات، محتویة علی اجازات علماء الاسلام فی حق شهاب‌الدین الحسینی المرعشی النجفی، ج۲، ص۲۳۳، جمع‌ها نجله محمود مرعشی، قم، کتابخانه آیت اللّه مرعشی نجفی، ۱۴۱۶.
۱۲۳. ↑ محمدهادی امینی، معجم رجال الفکر و الادب فی النجف خلال الف عام، ج۲، ص۴۷۴، (نجف) ۱۴۱۳/۱۹۹۲.
۱۲۴. ↑ عبدالحسین جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج۲، ص ۱۰۰۷ـ۱۰۰۸، قم ۱۳۸۲ـ۱۳۸۳ش.
۱۲۵. ↑ علی خاقانی، شعراءالغری، ج۴، ص۱۶۸ـ۱۷۰، النجفیات، نجف ۱۳۷۳/۱۹۵۴، چاپ افست قم ۱۴۰۸.
۱۲۶. ↑ محمدرضا انصاری، «به یاد آیت اللّه شیخ سلمان خاقانی»، ج۱، ص۴۳، کیهان فرهنگی، سال ۵، ش ۵ (مرداد ۱۳۶۷).
۱۲۷. ↑ عبدالحسین جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج۲، ص۷۶۶ـ۷۶۷، قم ۱۳۸۲ـ۱۳۸۳ش.
۱۲۸. ↑ محمدرضا انصاری، «به یاد آیت اللّه شیخ سلمان خاقانی»، ج۱، ص۴۳، کیهان فرهنگی، سال ۵، ش ۵ (مرداد ۱۳۶۷).
۱۲۹. ↑ عبدالحسین جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج۲، ص۷۶۷ـ ۷۶۸، قم ۱۳۸۲ـ۱۳۸۳ش.
۱۳۰. ↑ محمد شریف رازی، گنجینه دانشمندان، ج۵، ص۳۲، تهران ۱۳۵۲ـ ۱۳۵۴ش.
۱۳۱. ↑ محمدرضا انصاری، «به یاد آیت اللّه شیخ سلمان خاقانی»، ج۱، ص۴۳، کیهان فرهنگی، سال ۵، ش ۵ (مرداد ۱۳۶۷).
۱۳۲. ↑ عبدالحسین جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج۲، ص ۷۶۷، قم ۱۳۸۲ـ۱۳۸۳ش.
۱۳۳. ↑ علی خاقانی، شعراءالغری، ج۴، ص۱۷۰ـ۱۸۹، النجفیات، نجف ۱۳۷۳/۱۹۵۴، چاپ افست قم ۱۴۰۸.


۲۲ - منبع


دانشنامه جهان اسلام، مرکزدائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «آل خاقانی»، شماره۶۷۵۱.    



آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.